Gastvrij met de deuren open
Als een kerk verdwijnt, verstomt vaak het christelijke geluid in een gemeenschap. Voor de Mariakerk van Renkum is de beoogde sluiting echter voorlopig van de baan. Men probeert de veranderende rol van het kerkgebouw aan te wenden om opnieuw te evangeliseren.
Het geloof naar de mensen brengen
In de Mariakerk in het Gelderse plaatsje Renkum zijn de kerkdeuren dagelijks geopend en in de aanpalende voormalige pastorie zitten vrijwilligers met koffie klaar. Het processiepark rondom de kerk is altijd toegankelijk voor wie stilte en bezinning zoekt in de schaduw van rijzige beuken. ‘De gastvrijheid dient een hoger doel’, zegt John Bartels, voorzitter van de aan de kerk verbonden Stichting Maria van Renkum. ‘Door een verwelkomende kerk te zijn, willen we het geloof naar de mensen brengen.’ De geloofsgemeenschap organiseert daarom activiteiten zoals een Sint-Maartensoptocht voor kinderen, concerten en lezingen. ‘De openheid van onze kerk heeft veel aantrekkingskracht, ook bij mensen die niet katholiek zijn.’
Het geloof naar de mensen brengen – in Katholieke termen heet dat evangelisatie. Henri ten Have, pastoor van de parochie: ‘Om in de kerk te evangeliseren, moeten we ons afvragen: hoe kunnen we nieuwe mensen zich welkom laten voelen?’ Renkum was in de middeleeuwen al een bedevaartsoord; het Mariabeeld in de kerk trekt tegenwoordig pelgrims uit alle windrichtingen. ‘Bedevaarten zijn een nadrukkelijk onderdeel van de evangelisatie’, zegt Ten Have. ‘We sturen aan op jaarlijkse pelgrimages, nadrukkelijk voor mensen van buiten het dorp.’
Pelgrims op de fiets
Het aartsbisdom Utrecht kent geen officieel beleid over bedevaartsoorden, maar Bartels denkt dat Renkum hét bedevaartsoord van het aartsbisdom zou kunnen zijn. Er zijn daarom plannen om de Mariakerk meer in de kijker te zetten. ‘Samen met toeristische organisaties zijn we bezig met het opzetten van twee pelgrimsfietstochten’, zegt hij.
De Mariakerk stond op de nominatielijst om afgestoten te worden. Maar van het onttrekken aan de eredienst is momenteel geen sprake, dankzij de inzet van de stichting in samenwerking met het kerkbestuur. De komende vijf jaar blijft de situatie zoals die is. De Stichting Maria van Renkum hoopt de kerk ook na 2026 te kunnen behouden voor de dorpsgemeenschap en voor de pelgrims.
De inzet van de vele vrijwilligers in het dorp blijft niet onopgemerkt. Zo won de Renkumse kerk de publieksprijs van de verkiezing van de ‘meest gastvrije kerk van Oost-Nederland’, die de stichting Welkom in de Kerk in 2020 organiseerde. ‘De Mariakerk is toegankelijk voor zowel een gelovig als een niet-gelovig publiek’, legt bestuurslid Wout de Bruijn uit. ‘De vrijwilligers zijn er gastvrij en vriendelijk, je voelt je meteen welkom.’ Gastvrijheid kan de positie van een kerk in de gemeenschap verstevigen. Maar, voegt De Bruijn toe: ‘Kerkbezoek is voor nog maar weinig mensen vanzelfsprekend. Daar moeten parochies hun ogen voor openen, want de kerk, dat zou een plek moeten zijn waar iedereen zich welkom en veilig voelt, ook wie niet gelovig is.’
Dit artikel verscheen eerder in het magazine Met Hart en Ziel: De kerk gisteren,
vandaag & morgen