Klimaatverandering is een van de grootste uitdagingen van deze tijd. Het is noodzakelijk dat mensen zich inzetten voor het behoud of herstel van het milieu. Duurzame maatregelen treffen is daarom belangrijk. Religieus gebouwd erfgoed, zoals kerkgebouwen, moskeeën of synagogen verduurzamen is een specialistische zaak. Het zijn grote, vaak oude gebouwen, waarvan de cultuurhistorische waarde veelal intact moet blijven. Toch is verduurzamen wel wenselijk.
Wat is duurzaamheid?
In essentie gaat duurzaamheid om bescherming van de leefomgeving, met inbegrip van het voorkomen van uitputting van natuurlijke hulpbronnen, het behouden van biodiversiteit en het bevorderen van ecologische groei.
In het kader van religieus erfgoed wordt duurzaamheid meestal in verband gebracht met het verduurzamen van gebouwd erfgoed, zoals kerkgebouwen, moskeeën en synagogen. Het is wenselijk dat deze gebouwen in de toekomst energie-efficiënter worden, zowel met betrekking tot het milieu als de beheerkosten. Ook kan er nog veel gewonnen worden rondom het gebouw, zoals meer groenvoorzieningen voor het stimuleren van de biodiversiteit en het afvoeren van regenwater tegen droogte.
Maar, verduurzaming van religieus erfgoed is niet altijd eenvoudig. De energiebesparende maatregelen kunnen namelijk leiden tot schade aan het historische gebouw en kunnen de cultuurhistorische waarde aantasten. Eigenaren komen voor complexe keuzes te staan. Willen zij verduurzamen, dan moeten er afwegingen gemaakt worden in verduurzamingsmaatregelen, een inschatting in het gebruik en moet dit passen in het financiële kader.
Klimaatdoelen monumentensector
Binnen de klimaattafel ‘gebouwde omgeving’ heeft de monumentensector aangegeven om monumenten te verduurzamen. Met oog voor de cultuurhistorische waarde wil de sector een bijdrage leveren aan CO2-reductie. Hierbij probeert de sector de monumenten in gebruik te houden. Om de klimaatdoelen te bereiken, hebben monumentenorganisaties en overheden hun handen ineengeslagen.
In 2018 lanceerden zij de Routekaart verduurzaming monumenten met als doel: het realiseren van een 40% CO2- reductie in 2030 en 60% in 2040 als gemiddelde over de gehele monumentenvoorraad in Nederland.
